Đại học Canada và Mỹ?
Canada và Mỹ là hai quốc gia hàng đầu thế giới về chất lượng giáo dục đại học và sau đại học. Cả hai quốc gia này đều có nhiều trường đại học danh tiếng và được công nhận quốc tế. Tuy nhiên, đại học của Canada và Mỹ cũng có nhiều điểm giống và khác nhau về cấu trúc, chương trình, học phí, quy trình tuyển sinh và cơ hội việc làm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ so sánh sơ lược về đại học của Canada và Mỹ, bao gồm:
- Cấu trúc đại học
- Chương trình đào tạo
- Học phí
- Quy trình tuyển sinh
- Cơ hội việc làm
Cấu trúc đại học
Cấu trúc đại học là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng và tính linh hoạt của giáo dục đại học. Cấu trúc đại học của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về loại hình, thời gian và bậc.
- Loại hình: Cả Canada và Mỹ đều có hai loại hình chính của đại học là cao đẳng (college) và đại học (university). Cao đẳng thường nhỏ hơn, ít chuyên ngành hơn và tập trung vào giáo dục thực hành. Đại học thường lớn hơn, nhiều chuyên ngành hơn và tập trung vào giáo dục lý thuyết và nghiên cứu. Tuy nhiên, ở Mỹ, cao đẳng còn có thể là các trường cộng đồng (community college) hay các trường kỹ thuật (technical college) cung cấp các chương trình ngắn hạn (1 – 2 năm) cho sinh viên muốn tiết kiệm chi phí hoặc chuẩn bị cho việc làm. Ở Canada, cao đẳng còn có thể là các trường cao đẳng công lập (public college) hay các trường cao đẳng tư nhân (private college) cung cấp các chương trình dài hạn (3 – 4 năm) cho sinh viên muốn có bằng cử nhân hoặc bằng cao đẳng.
- Thời gian: Cả Canada và Mỹ đều có hai kỳ học chính trong một năm là kỳ mùa thu (fall semester) từ tháng 8 – 9 đến tháng 12 – 1 và kỳ mùa xuân (spring semester) từ tháng 1 – 2 đến tháng 5 – 6. Ngoài ra, cả hai quốc gia này cũng có kỳ hè (summer semester) từ tháng 5 – 6 đến tháng 8 – 9 cho sinh viên muốn học thêm hoặc tốt nghiệp sớm. Tuy nhiên, ở Mỹ, một số trường đại học còn áp dụng hệ thống kỳ học khác nhau như kỳ ba tháng (quarter system) hay kỳ hai tháng (trimester system) cho sinh viên có nhiều lựa chọn hơn về thời gian học tập.
- Bậc: Cả Canada và Mỹ đều có bốn bậc chính của đại học là cử nhân (bachelor’s degree), thạc sĩ (master’s degree), tiến sĩ (doctoral degree) và chứng chỉ (certificate). Cử nhân là bậc đại học cơ bản, thường kéo dài từ 3 – 4 năm, cho sinh viên muốn có kiến thức nền tảng về một lĩnh vực. Thạc sĩ là bậc đại học cao hơn, thường kéo dài từ 1 – 2 năm, cho sinh viên muốn có kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực. Tiến sĩ là bậc đại học cao nhất, thường kéo dài từ 3 – 6 năm, cho sinh viên muốn có kiến thức nghiên cứu về một lĩnh vực. Chứng chỉ là bậc đại học bổ sung, thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, cho sinh viên muốn có kiến thức cập nhật hoặc bổ sung về một lĩnh vực. Tuy nhiên, ở Mỹ, một số trường đại học còn cung cấp các bậc đại học khác nhau như liên kết (associate’s degree), chuyên gia (professional degree) hay danh dự (honorary degree) cho sinh viên có nhiều lựa chọn hơn về mục tiêu học tập.
Chương trình đào tạo
Chương trình đào tạo là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng và tính linh hoạt của giáo dục đại học. Chương trình đào tạo của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về nội dung, phương pháp và đánh giá.
- Nội dung: Cả Canada và Mỹ đều có nhiều chuyên ngành và chuyên môn cho sinh viên lựa chọn. Tuy nhiên, ở Mỹ, sinh viên còn được học các môn giáo dục đại cương (general education) bao gồm các môn như triết học, văn học, lịch sử, toán học, khoa học tự nhiên và xã hội. Mục đích của các môn giáo dục đại cương là để giúp sinh viên phát triển kỹ năng suy nghĩ phản biện, giao tiếp và giải quyết vấn đề.
>> Xem thêm: Vì sao Mỹ là lựa chọn hàng đầu của du học sinh Quốc tế?
Ở Canada, sinh viên chỉ được học các môn liên quan đến chuyên ngành của mình. Mục đích của các môn chuyên ngành là để giúp sinh viên có kiến thức sâu rộng và chuyên biệt về lĩnh vực của mình.
- Cả Canada và Mỹ đều áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại và tương tác như bài giảng, thảo luận, thực hành, thực tập và nghiên cứu. Tuy nhiên, ở Mỹ, sinh viên còn được tham gia các hoạt động ngoại khóa (extracurricular activities) như thể thao, âm nhạc, nghệ thuật, tình nguyện và các câu lạc bộ. Mục đích của các hoạt động ngoại khóa là để giúp sinh viên phát triển kỹ năng mềm, gắn kết với bạn bè và cộng đồng. Ở Canada, sinh viên ít có cơ hội tham gia các hoạt động ngoại khóa do thiếu nguồn tài chính và cơ sở vật chất.
- Đánh giá: Cả Canada và Mỹ đều áp dụng các hình thức đánh giá khác nhau như bài kiểm tra, bài thi, bài luận, báo cáo và thuyết trình. Tuy nhiên, ở Mỹ, sinh viên còn được đánh giá dựa trên điểm danh (attendance), tham gia lớp (participation) và làm bài tập về nhà (homework). Mục đích của các hình thức đánh giá này là để giúp sinh viên rèn luyện kỷ luật, trách nhiệm và tính chủ động. Ở Canada, sinh viên chỉ được đánh giá dựa trên kết quả học tập của mình.
Học phí
Học phí là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng tài chính và lựa chọn của du học sinh. Học phí của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về mức phí, nguồn tài trợ và hỗ trợ tài chính.
Mức phí
Cả Canada và Mỹ đều có mức học phí cao hơn so với Việt Nam, do có chất lượng giáo dục cao hơn. Tuy nhiên, ở Mỹ, mức học phí cao hơn so với Canada, do có chi phí hoạt động cao hơn. Theo số liệu của Numbeo, vào tháng 11 năm 2021, chi phí cho một năm học đại học của du học sinh quốc tế ở Mỹ là khoảng 25.000 USD (khoảng 575 triệu VND), trong khi chi phí cho một năm học đại học của du học sinh quốc tế ở Canada là khoảng 17.000 CAD (khoảng 310 triệu VND).
Nguồn tài trợ
Cả Canada và Mỹ đều có nhiều nguồn tài trợ cho du học sinh như chính phủ, tổ chức phi chính phủ, trường đại học và doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở Mỹ, nguồn tài trợ nhiều hơn so với Canada, do có sự đóng góp lớn của các tổ chức phi lợi nhuận và các nhà hảo tâm. Theo số liệu của Institute of International Education, vào năm học 2019 – 2020, tổng số du học sinh quốc tế nhận được học bổng từ các nguồn tài trợ ở Mỹ là khoảng 1.2 triệu người, trong khi tổng số du học sinh quốc tế nhận được học bổng từ các nguồn tài trợ ở Canada là khoảng 51.000 người.
Hỗ trợ tài chính
Cả Canada và Mỹ đều có nhiều hình thức hỗ trợ tài chính cho du học sinh như miễn giảm học phí, vay sinh viên, làm thêm và học bổng. Tuy nhiên, ở Mỹ, hỗ trợ tài chính khó khăn hơn so với Canada, do có sự cạnh tranh cao hơn và có nhiều điều kiện hạn chế. Theo số liệu của NAFSA, vào năm học 2019 – 2020, tổng số du học sinh quốc tế nhận được hỗ trợ tài chính từ các trường đại học ở Mỹ là khoảng 1.1 triệu người, trong khi tổng số du học sinh quốc tế nhận được hỗ trợ tài chính từ các trường đại học ở Canada là khoảng 143.000 người.
> Xem thêm: Các chi phí phải trả khi du học Canada?
Quy trình tuyển sinh
Quy trình tuyển sinh là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng và cơ hội của du học sinh. Quy trình tuyển sinh của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về điều kiện, thời gian và quyết định.
- Điều kiện: Cả Canada và Mỹ đều có các điều kiện chung cho du học sinh như hoàn thành 12 năm giáo dục phổ thông, có bằng cấp và bảng điểm, có chứng chỉ tiếng Anh (TOEFL hoặc IELTS), có giấy phép du học (study permit) và visa du học (student visa). Tuy nhiên, ở Mỹ, du học sinh còn phải thi SAT hoặc ACT để đánh giá khả năng toán và tiếng Anh của mình, còn ở Canada, du học sinh không cần thi SAT hoặc ACT mà chỉ cần có điểm GPA cao.
- Quy trình tuyển sinh: Cả Canada và Mỹ đều có các kỳ nhập học chính là kỳ mùa thu (fall intake) và kỳ mùa xuân (spring intake). Tuy nhiên, ở Mỹ, thời gian nộp đơn tuyển sinh sớm hơn so với Canada, do có sự cạnh tranh cao hơn. Theo số liệu của EducationUSA, thời gian nộp đơn tuyển sinh vào các trường đại học ở Mỹ là từ tháng 8 – 12 năm trước kỳ nhập học, trong khi thời gian nộp đơn tuyển sinh vào các trường đại học ở Canada là từ tháng 10 – 3 năm trước kỳ nhập học.
- Quyết định: Cả Canada và Mỹ đều có các tiêu chí đánh giá du học sinh như điểm số, chứng chỉ tiếng Anh, bài luận, thư giới thiệu và phỏng vấn. Tuy nhiên, ở Mỹ, quyết định tuyển sinh phụ thuộc nhiều vào các yếu tố phi học thuật như hoạt động ngoại khóa, khả năng lãnh đạo, tính cách và sự phù hợp với trường. Ở Canada, quyết định tuyển sinh phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố học thuật như điểm số, chứng chỉ tiếng Anh và bài luận.
Cơ hội việc làm
Cơ hội việc làm là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến mục tiêu và tương lai của du học sinh. Cơ hội việc làm của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về thị trường lao động, quyền làm việc và chính sách nhập cư.
- Thị trường lao động: Cả Canada và Mỹ đều có thị trường lao động lớn và phát triển cho du học sinh sau khi tốt nghiệp. Cả hai quốc gia này đều có nhu cầu nhân lực cao cho các ngành công nghệ thông tin, kỹ thuật, y tế và giáo dục. Tuy nhiên, ở Mỹ, thị trường lao động còn có nhu cầu nhân lực cho các ngành tài chính, kinh doanh và luật, trong khi ở Canada, thị trường lao động còn có nhu cầu nhân lực cho các ngành du lịch, nông nghiệp và môi trường. Điều này có nghĩa là du học sinh có nhiều lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp tùy vào khả năng và sở thích của mình.
- Quyền làm việc: Cả Canada và Mỹ đều cho phép du học sinh làm việc trong quá trình học tập và sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, ở Mỹ, quyền làm việc của du học sinh bị giới hạn hơn so với Canada. Theo số liệu của ICEF Monitor, du học sinh ở Mỹ chỉ được làm việc tối đa 20 giờ/tuần trong kỳ học và tối đa 40 giờ/tuần trong kỳ nghỉ, và chỉ được làm việc trên khuôn viên trường hoặc có liên quan đến chuyên ngành của mình. Du học sinh ở Mỹ cũng chỉ được làm việc sau khi tốt nghiệp trong thời gian giới hạn từ 12 – 36 tháng, tùy vào chương trình học và chuyên ngành của mình. Du học sinh ở Canada được làm việc tối đa 20 giờ/tuần trong kỳ học và không giới hạn trong kỳ nghỉ, và có thể làm việc bất kỳ đâu và bất kỳ ngành nào. Du học sinh ở Canada cũng được làm việc sau khi tốt nghiệp trong thời gian từ 8 tháng đến 3 năm, tùy vào thời gian học của mình.
- Chính sách nhập cư: Cả Canada và Mỹ đều có các chính sách nhập cư cho du học sinh muốn định cư sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, ở Mỹ, chính sách nhập cư khó khăn hơn so với Canada, do có sự cạnh tranh cao hơn và có nhiều điều kiện hạn chế. Theo số liệu của Migration Policy Institute, du học sinh ở Mỹ phải xin visa làm việc (H-1B visa) để có thể làm việc lâu dài sau khi tốt nghiệp, nhưng số lượng visa này bị giới hạn mỗi năm và phải qua quá trình xổ số. Du học sinh ở Mỹ cũng phải xin thẻ xanh (green card) để có thể định cư vĩnh viễn, nhưng quá trình này rất dài và phức tạp. Du học sinh ở Canada có thể xin giấy phép làm việc sau khi tốt nghiệp (post-graduation work permit) để có thể làm việc lâu dài sau khi tốt nghiệp, mà không bị giới hạn số lượng hoặc ngành nghề. Du học sinh ở Canada cũng có thể xin quốc tịch Canada (Canadian citizenship) để có thể định cư vĩnh viễn, mà chỉ cần đáp ứng các điều kiện về thời gian sống, tiếng Anh hoặc tiếng Pháp và kiến thức về Canada.
>> Xem thêm: Lợi thế cho du học sinh tại Mỹ khi học tập và làm việc với visa EB-5
Vậy điểm nào giống và khác nhau?
Như vậy, qua bốn yếu tố đã so sánh ở trên, bạn có thể thấy rằng đại học của Canada và Mỹ có nhiều điểm giống và khác nhau về cấu trúc, chương trình, học phí, quy trình tuyển sinh và cơ hội việc làm. Mỗi quốc gia đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và sự lựa chọn của bạn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân. Bạn cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như mục tiêu, kỹ năng, ngân sách và sở thích của bạn để tìm ra quốc gia phù hợp nhất cho bạn.
🇺🇸IBID – An Toàn Đầu Tư, Định Cư Bền Vững🇺🇸
— Chuyên Nghiệp – Tin Cậy – Tối Ưu —
18+ năm kinh nghiệm trong lĩnh vực di trú – 800+ hồ sơ định cư thành công